Regering komt met Werkagenda om toegankelijkheid te verbeteren

Sinds de ondertekening van het VN-verdrag Handicap in 2016 zegt de Nederlandse regering te werken aan het verbeteren van de situatie van mensen met een beperking. Bijna 10 jaar na de ratificatie komt de regering met een Werkagenda VN-verdrag Handicap 2025-2030. Laat. Maar beter laat dan nooit. De regering denkt met deze Werkagenda de situatie van mensen met een beperking te verbeteren, in lijn met het VN-verdrag. Het doel is om een volledig toegankelijke en inclusieve samenleving te creëren waarin iedereen kan meedoen. 

Om daarin te slagen zal het tempo waarin verbeteringen worden gerealiseerd behoorlijk omhoog moeten. Er is afgelopen jaren weliswaar veel gedaan om de situatie van mensen met een beperking te verbeteren, maar een Werkagenda van meer dan 100 pagina’s en vele tientallen actiepunten bevestigt wel dat er nog heel veel moet verbeteren.

Geleidelijk aan wint een andere manier van denken terrein. Namelijk dat het aan de omgeving ligt of mensen wel of niet kunnen meedoen en niet aan de persoon met een beperking. En dat die omgeving dus moet veranderen om te kunnen meedoen. Ook is er meer bewustzijn over het feit dat mensen met een beperking moeten worden betrokken bij het ontwikkelen van beleid en wetgeving. In dit rapport staat dat dit een van de voornemens is. Het is te hopen dat dit rapport ook wordt gelezen door de coördinerend wethouder Toegankelijkheid van Den Haag en dat hij zich er door laat inspireren. Bij de gemeente is het namelijk nog lang niet gebruikelijk dat ervaringsdeskundigen vanzelfsprekend worden betrokken bij het ontwikkelen van beleid.

Concrete maatregelen

In de werkagenda draait het om de ambitie om belemmeringen weg te nemen en een inclusieve samenleving waarin iedereen kan participeren te creëren. Het is, zoals gezegd, een grote verzameling actiepunten die komende periode worden aangepakt. Er worden concrete maatregelen aangekondigd die ministeries, gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties moet nemen om belemmeringen weg te nemen en de toegankelijkheidsdoelen te bereiken. Fysieke en sociale toegankelijkheid zijn belangrijke pijlers, met aandacht voor onder andere vervoer, gebouwen en participatie in vrijetijdsbesteding. Uitvoering van de werkagenda kan gezien worden als een reeks bouwstenen om te komen tot een inclusieve samenleving. Het echte werk gaat nu beginnen.

Nationale strategie

Aan de basis van de werkagenda ligt een nationale strategie. De strategie is opgesteld samen met mensen met een beperking en de organisaties die namens hen meepraten. In de strategie staat hoe de situatie van mensen met een beperking in 2040 moet zijn verbeterd als het gaat om: Werk en inkomen, Thuis en wonen, Onderwijs en ontwikkeling, Gezondheid en ondersteuning, Vervoer en mobiliteit, Cultuur, media, vrije tijd, sporten en bewegen en Veiligheid en rechtsbescherming.

In de strategie staan een aantal belangrijke regels voor iedereen die bij de uitvoering is betrokken. Bijvoorbeeld dat meedoen in de samenleving een mensenrecht is. Dat mensen met een beperking zelf moeten kunnen beslissen over hun leven. En dat zij recht hebben op de mogelijkheden om hun leven te leiden zoals ze dat zelf willen.

CRM

Terug naar de werkagenda. Het valt op dat het College van de Rechten van de Mens (CRM) erg kritisch is op de Werkagenda. Zij concludeert dat in de Werkagenda onvoldoende is uitgewerkt hoe ervaringsdeskundigen op structurele wijze door de overheid worden betrokken. Betrokkenheid van mensen met een beperking en hun vertegenwoordigende organisaties is een verplichting uit het VN-verdrag handicap. Dat is geen malse kritiek en nodigt uit om op dat vlak een extra inspanning te doen.

Bestemmingsplannen

Het onvoldoende betrekken van ervaringsdeskundigen bij beleidsontwikkeling schiet niet alleen tekort bij de rijksoverheid. Ook gemeenten hebben nog een lange weg te gaan. Zeker als de ambitie om volledig toegankelijk te zijn in 2040 ook voor gemeenten geldt. Als we daarvoor een voorbeeld bij de kop nemen dan zouden ambtenaren die werken aan het opstellen van bestemmingsplannen als eerste moeten beginnen met het betrekken van ervaringsdeskundigen bij hun werk. Helaas is het onderwerp toegankelijkheid vooralsnog nauwelijks relevant in bestemmingsplannen. Als Voorall een Zienswijze indient dan worden vrijwel alle aandachtspunten afgedaan als ‘niet ontvankelijk’. Zolang deze ambtenaren ontkennen dat ze een blinde vlek voor toegankelijkheidskwesties hebben, zal er weinig veranderen en is 2040 wensdenken.

Toegankelijk wonen

De werkagenda besteedt ook aandacht aan toegankelijk wonen. Zo wordt er een pleidooi gehouden voor een maximale drempelhoogte van 2 cm. Binnenshuis is dat vanzelfsprekend, maar voor toegang tot buitenruimten helaas nog niet. Vaak kunnen mensen met een rolstoel nu geen gebruik maken van hun balkon, omdat de drempel veel te hoog is. Als dit voorstel uit de werkagenda wordt uitgevoerd zal deze situatie bij nieuwbouwprojecten aanzienlijk verbeteren.

Op 9 september 2025 wordt de werkagenda in de Tweede Kamer besproken. Als je erbij wilt zijn, kun je je aanmelden.

Wil je meer weten over de strategie of de werkagenda? Raadpleeg dan onderstaande links:

https://www.doeonbeperktmee.nl/nationale-strategie-en-werkagenda/nationale-strategie
https://www.doeonbeperktmee.nl/nationale-strategie-en-werkagenda/werkagenda